2022-10-17 02:57:03
КОШУНАГА ЖАКШЫЛЫК КЫЛУУ - ЫЙМАНДАН
Зейд Зулкарнайн уулу
Ватсапка катталуу үчүн:
https://chat.whatsapp.com/EQ8Yls73jmD5Nd9rlkYfoz
Телеграмдагы группабызга катталуу үчүн:
http://t.me/islamonlinekg
Чындыгында Ислам дини кошунанын акысын бийик кылып койду. Пайгамбар, саллаллаху алайхи уа саллам айтты:
“Жебрейил периште кайра-кайра кошунаңа жакшылык кыл деп айта бергенинен улам, кошуна дагы мурас алат экен деген ойго чейин бардым”.
Аллах Таала Куранда да кошунаны урматтоого буйруп, Өзүнүн Китебинде мындай деп айтты:
“Аллахка ибадат кылгыла. Анын бардык өкүмдөрүнө моюн сунгула жана Ага эч нерсени шерик кылбагыла. Ата-энеңерге, тууган-уругуңарга, жетимдерге, кедей-кембагалдарга, тууганчылыгы бар кошунаңарга, бөтөн кошунаңарга, жаныңардагы жолдошуңарга, мусапыр карыптарга, кол астыңардагы адамдарга айбандарга да жакшылык кылгыла. Аллах текебер, мактанчаак адамдарды сүйбөйт”. (Нисаа сүрөөсү, 36-аят)
Ал эми башка бир хадисте Пайгамбар, саллаллаху алайхи уа саллам, кошунаны сыйлап урматтаганга үндөп мындай деп айтты:
“Эгерде ким Аллахка жана акыретке ыйман келтирсе, анда ал кошунасын сыйласын”.
Керек болсо, кошуналарга жакшылык кылуу ыймандан деп Пайгамбар, саллаллаху алайхи уа саллам, мындай деп айткан:
“Менин жаным Анын колунда болгон Затка ант, пенде өзүнө каалаган жакшылыкты кошунасына да кааламайынча ыйманы толук болбойт”.
Эгерде ким кошунасына жакшы мамиле кылса, Аллахтын алдында эң жакшы адамдардын катарында болот.
Пайгамбар, саллаллаху алайхи уа саллам, айтты:
“Аллахтын алдындагы достордун эң жакшысы – өзүнүн досуна эң жакшы мамиле кылгандары жана Аллахтын астындагы кошуналардын эң жакшысы – өз кошунасына жакшы мамиле кылгандары”.
КОШУНА ДЕГЕН КИМ?
Кошуна бул – мусулман болсун же каапыр болсун, ал сага жакын жашаган адамдар. Ал эми канча аралыкка чейин жашаган адамдарды кошуна деп айтабыз деген суроого аалымдар бир нече жоопторду айтышкан, алардын эң жакынын алып көрсөк, кошуна бул – адамдардын үрп-адаттарында канчалык аралыкты кошуна деп айтылса, мына ошол аралыкта жашаган адамдардын баарысы сага кошуна болуп саналат. Мындайча айтканда кошуна деп – ар бир элдин өзүнүн адатына карап кошуна болуп саналат.
Кошунанын дагы бир нече түрү бар:
1. Тууганчылыгы бар мусулман кошуна.
2. Тууганчылыгы жок мусулман кошуна.
3. Тууганчылыгы бар каапыр кошуна.
4. Тууганчылыгы жок каапыр кошуна.
Ал эми бул кошуналар көпчүлүк учурда бирдей укуктарга ээ болушат, кээ бирлери гана тууганчылык же бир туугандык даражалар менен бири-биринен айырмаланат.
КОШУНАНЫН ТҮРЛӨРҮ
Кээ бир адамдар кошуна бул бири-бирине жакын жашаган адамдар гана деп ойлошот. Ооба! Мында эч шек-күмөн жок, бул көрүнүш кошунанын эң негизги түрү болуп саналат. Бирок кошуна деген сөз өзүнө бир нече түшүнүктү камтыйт. Айта кетсек, сени менен чогу иштеген кесиптешин да кандайдыр бир даражада сага кошуна болот же базардагы сенин айланаңдагы адамдар болсун же мектептеги парталашың болсун, жадагалса авто унаага адамдар менен чогу отурушуң да убактылуу кошуна болуп саналат.
КОШУНАНЫН АКЫЛАРЫ
Ислам дининде кошунанын акылары өтө көп. Алардын ичинен эң негизгилерин айта турган болсок, төмөнкүлөр:
1. Салам берсе алик алуу жана өтүнүчүнө жооп берүү.
Бул көрүнүш жалпы мусулмандардын бири-бири менен болгон мамилеси, бирок бул сүннөттүн кошуналар арасында болушу бири-бирине болгон жылуу мамилени күчөтүп жана алардын арасындагы касташып, душмандашуунун жолун жабат.
2. Кошунага зыян бербөө.
Дегеле адам баласынын бири-бирине зыян бериши чоң күнөөлөрдөн болуп саналат, ал эми кошунасына зыян берген адам эч шек-күмөнсүз чоң күнөөлөргө батат. Пайгамбар, саллаллаху алайхи уа саллам, кошунасына зыян берген адамдар туурасында өтө катуу эскертүү берип, мындай деп айтты:
“Аллахка ант болсун, ыйман келтирбейт! Аллахка ант болсун, ыйман келтирбейт! Аллахка ант болсун, ыйман келтирбейт!” Ошондо сахабалар сурашты: “Оо Аллахтын Элчиси! Ал кандай адам?”. Пайгамбарыбыз, саллаллахи уа саллам, айтты: “Кошунасына тычтык бербеген адам”.
139 viewsРасул Орозбаев, 23:57
И
