2021-08-19 07:00:43
Бір күні аяқасты Америка үш күнге жол ашатынын айтты. Кім кеткісі келсе, шықсын, егер шықпаса, аяусыз, тоқтаусыз бомбаланатыны айтылды. Мен немереммен кету керектігін түсіндім. Өйткені маған қарайласатындай ешкімнің зауқы да, жағдайы да жоқ. Мені ешкім масыл қылып жүре алмайды. Мен өзімнің кететінімді амирге айттым. Немереме бір жас екі ай болған. Дорбаға салдым да, қолымдағы гипске қарамастан кеттім.
- Қайда кеттіңіз?
- Біз күрдтермен хабарластық. Олар бізді Аль Хол деп аталатын сирияның босқындар лагеріне алып келді. (Аль Хол лагерінде негізінен әйелдер мен балалар және шетелдік азаматтар тұратын – ред.)
Қызыл крест (Қызыл крест – халықаралық қозғалыс – ред.) бізге барлық жағдайды жасады: дәрігерлер, дәрі-дәрмек, азық-түлік және шүберек палатка берді. Біз сол палаткада тұрдық. Қызыл крест қызметкерлерінің ішінен орысша білетін бір адамды кездестірдім. Мен одан бізге не істейтінін сұрадым. Ол маған бәрі жақсы болатынын, екі айдан кейін өз елімізден келіп, алып кететінін айтты. Ал егер алып кетпесе, онда жаман болады деді. «Екі ай біз сендермен боламыз, бақылау жасаймыз, сосын көреміз, не болатынын...»
- Нұрайым, сіз Сириядан немереңізбен кетуді ұйғарып, Аль Хол деп аталатын босқындар лагеріне тап болыпсыз... Сол кезде әлем жаңалықтарынан айтылып жатқан зорлық-зомбылық, адам өлтіру сияқты қатігездікпен бетпе-бет кездестіңіз бе?
- Біз ол жерде көп тұрақтамадық, оның үстіне Қызыл крестің бақылауында болғандықтан, ондай жағдаймен бетпе-бет кездеспедік. Есесіне адам өлімі мен шектен тыс қатігездікті соғыс даласында көрдік. Мысалы біз барған кезде күйеуім алып кеткен Шаддад деген жерде бастары кесілген сұмдық видеоларды көрдік. Бұл сұмдық қорқынышты, тіпті қарау мүмкін емес.
- Кімнің бастарын кескен? Ол не видео?
- Смуттардың басын кескен. Смут дегені – сатқындар, радикалды идеологиядан бас тартып, қашпақ болғандар. Смуттарды аяусыз өлтірді. Елді жинап, бәрінің көзінше бастарын кесіп алды. Істегендерін видеоға түсіріп, бәріне көрсетті.
-Сіз бастарын кесіп жатқанын көзіңізбен көрдіңіз бе?
-Жоқ, әйелдерге ол жаққа баруға тиым салынған. Тек ерлер ғана барады. Бізге жаңағы түсірген видеосын көрсетті.
- Кінәлілердің басын кесті ме, әлде дарға асты ма?
- Бастарын алды да, дарға да асты және басқаларға көрсету үшін бір күн іліп қойды. Көргендердің үрейін ұшыру үшін осылай істеді.
- Кімнің үрейін ұшыру үшін?
- Кәпірлердің, дұшпандардың үрейін ұшырып, қорқыту үшін осылай істейміз дегенді айтатын және олар жасаған қорқынышты істерін хадис-аяттармен ақтап, өздерінің қатігездіктерін бүркемелейтін. Ондағы адамдар исламнан аса хабары жоқ, діни сауаты төмен болғандықтан, оларға қарсы ештеңе айта алмайтын. Мен күйеуіме олар неге сонша қатігездік танытады? Біздің дініміз осыншама қатал емес еді ғой... Ислам мейірімнің, адамгершіліктің діні емес пе деймін...
- Күйеуіңіз сізді жақсы көрген болар?
- Иә, жақсы көрді, бірақ ол үш рет үйленді. Маған дейін екі рет үйленген екен.
-Қазақтан алған ба, әйелді?
- Иә, өзіміздің жамағаттан. Олар да келді, Қазақстанға. Алғашқы екі әйелімен ажырасты, ал үшіншісімен қайтыс болғанға дейін тұрды. Біз ештеңеге қарамастан бір-бірімізді сүйдік. Көп нәрсеге рұқсат етті. Мені бағалады. Сол себепті де бәрін тастадым да оның артынан кеттім. Ол маған үнемі: «Нұр, шыда! Көпшілкпен бірге бол! Жамағаттан бөлінбе, бірге бол!» дейтін. Шыда! Шыда! Шыда! деумен болды. Ешқашан басқа адамдар туралы жаман сөз айтқан емес. Тек басқаға үйленгені үшін ұрсысатынмын.
-Барлық қазақтар бірнеше әйелден алды ма?
- Бәрі. Бір ғана әйелі бар бірде-бір еркек болған жоқ. Сондықтан ылғи ұрыс-керіс, жанжал, берекесіздік болатын. Ол жерде жалғызбасты сұлу әйелді қараусыз қалдырмайтын. Оның көмекшісі, қамқоршысы болуын қадағалайтын. Бірақ мұндайды мен және он пайыз ғана әйел көрген болар. Басқа әйелдердің қас-қабағына қарағанын көрмедім. Не көп жесір әйел көп. Кім ұнайды, соны алады. Үйленгісі келсе, үйленеді, ажырасқысы келсе, ажырасады.
188 views04:00