2021-08-01 08:47:52
MOTIVATSIYAGA KIMNING ISHI TUSHGAN?Motivatsiya so‘zi iste’molga kirdi. Besh yillar oldin bu so‘zni qo‘llash oliftachilik belgisi edi. Bugun yoshlarning hammasi motivatsiya izlab yo‘lga chiqqandek. Ayrimlar esa motivatsiya do‘konlarini ochishgan.
Motivatsiya so‘zining ma’nosi qo‘llanayotgan matnga ko‘ra insonning bir ish qilishi uchun ruhlanishi, rag‘batlanishi, ilhomlanishi ekan. “Ong ostidagi blok”larni yechsa, bu motivatsiya paydo bo‘lar ekan.
Qolgan shu kabi gaplar biroz kitob o‘qigan, biroz tizimli ilm olgan va fanning fundamental asoslaridan xabardor insonga jiddiy tuyulmaydi. Chunki ilmiy istilohda ko‘pchilik ko‘rmagan bo‘lsa kerak. Qolaversa, musulmon, irodali insonning motivatsiyaga ehtiyoji yo‘q. Hayot kitobini o‘qimagan, olimlar suhbatida bo‘lmagan, mustaqil izlanmagan va mustaqil izlanishga intilmaydiganlar uchun aldamchi bir ro‘yoning nomi motivatsiyadir.
Inson hayotda rozi yashashi uchun o‘zi istagan ishni qilishi kerak. Uning uchun istashi kerak. O‘zini ming yilda bir keladigan qiron sohibi deb ishonishi shart emas. Shunchaki, Alloh unga umrni nima uchun berganligini chuqur anglashi lozim, xolos. Murakkablashtirishga hojat yo‘q.
Inson biror kasb yo hunardan malaka orttirishi kerak. Ya’ni u biror sohani yaxshi o‘zlashtirish lozim. Buning uchun o‘zi qiziqqan yo‘nalishga kiradi, ustoz topadi, undan o‘sha hunar yo kasbni o‘zlashtiradi, so‘ng shu asosda ishlaydi, yillar o‘tib unda malaka shakllanadi. Mahoratli inson sifatida tilga tushadi. Halollik, vijdon, to‘g‘rilik kabi sifatlar esa tarbiya bilan yuzaga chiqadi. Motivatsiyaning bunga aloqasi bormi, yo‘qmi, bilmayman.
Umuman, iymoni mukammal inson uchun motivatsiyaning nima keragi bor? Unga hayotda jo‘shib, yonib, g‘ayrat va shijoat bilan yashashi uchun iymoni va Islomi kifoya emasmi? “Ong ostidagi blok”lari qayerdan chiqdi? Mo‘min uchun nafs va shaytonga qarshi kurashmoq asosiy ish emasmi?
Har narsaning o‘z nomi bor va o‘sha nom bilan uni atamoq lozim. Inson o‘zini tanlangan deb ishontirishidan ko‘ra Yaratganning as-Sami’, al-Basiyr, al-Xobir ekanligini his etmog‘i maqbul emasmi?
Aqlni uyg‘otish uchun tirishgandan ko‘ra ko‘ngilni uyg‘otmoq lozim. “Ko‘ngilning ko‘zlari nurga to‘la, aqlning ko‘zi a’modir” deydi Alisher Navoiy hazratlari.
Motivatsiya, aql va shu kabi safsatalarni yig‘ishtirib, asosli bir ilm o‘rganmoq, fundamental fanlar tahsili uchun jiddu jahd qilmoq bilan ratsional olamga qadam qo‘yiladi. Motivatsiya, trening va shu kabilar insonlarni, yoshlarni irratsional, irreal, vahmnok, noma’lum va tumanli bir hududga olib kiradi. Bu kabi odamlar bir kuni ortga boqib, treninglarda motivatsiya izlab o‘tkazgan vaqtining behuda ketganiga guvoh bo‘ladilar.
Darvoqe, treninglar pul ishlashning yangi uslubi va ommaviy ilmsizlik va sa’viyasizning rad etib bo‘lmas dalilidir.
—
Akrom MALIK@kitobooknigam
1.6K viewsedited 05:47
K
