СМЫСЛЫ/ИАСПП #вконтексте Эксперты о восстановлении Конституци | ИАСПП
СМЫСЛЫ/ИАСПП
#вконтексте
Эксперты о восстановлении Конституционного Суда Республики Казахстан.
Рамазан Сарпеков, директор Института законодательства и правовой информации: «Мемлекет басшысының дәл қазіргі уақытта осы шешімді қабылдағанын қолдаймын.
Өкілеттіктері бойынша, Конституциялық сот неғұрлым кең құзыретке ие. Атап айтқанда, заңдардың ғана емес, орталық және жергілікті органдардың нормативтік-құқықтық актілерінің де Конституцияға сәйкестігін қарастыра алады. Ал Конституциялық кеңес алдын ала бақылау жолымен заңды күшіне енбеген нормативтік-құқықтық актілерді қарайды. Өз кезегінде Конституциялық сот одан кейінгі бақылау қызметін көбірек жүзеге асырады және заңды күшіне енген нормативтік актілерді қарайды».
Толганай Умбеталиева, глава Центральноазитатского фонда развития демократии: «Это решение позволит усилить ценность Конституции, так как есть много кейсов по принятым законам, указам, постановлениям, которые противоречат нормам Основного закона. Например, закон о первом президенте, или постановление ЦИК о наблюдателях, или о препятствиях к выдвижению кандидатур во время президентских выборов. Таких несоответствий нормам Конституции у нас очень много в законах, принятых в последние 5-6 лет правления первого президента. И если раньше совет мог только говорить о том, соответствует тот или иной закон Конституции, то суд позволит отменить такие решения. Но самое главное, с политической точки зрения Конституционный суд позволит восстановить статус и вес Конституции».
Казыбек Дауталиев, преподаватель КазНУ, кандидат юридических наук: «Романдық дәстүрде бұл институт жоқ немесе аса жетіле қоймаған. Қалып отырғаны – германдық бағыттағы елдердің тәжірибесі, соның ішінде Зорькин, Тумановтар басқарған, әлі де басқарып келе жатқан Ресей тәжірибесі.
Бұл мәселенің сондай-ақ екінші жағы бар – тек шетелдік тәжірибені ғана емес, сот туралы қалыптасқан ұлттық құқықтық ой-әуен мен тұжырымдарды, мәдениеттанушылық негіздерді тең ескеру қажет.
Конституциялық соттың басты артықшылығы – оның тек адам құқығын жоғары деңгейде қорғауында ғана емес, сонымен қатар Конституция нормаларын тікелей қолдануы және іске асыруы болып табылады».
Марат Башимов, директор Экспертного института европейского права и прав человека: «Создание Конституционного суда направлено на усиление эффективности защиты прав граждан. Оно гармонизирует правовую систему в стране. Эту идею президента можно только поприветствовать. Создание Конституционного суда это один из шагов к разделению властей, где ведущую роль играет два выборных института. Сейчас казахстанцы не могут обращаться в Конституционный суд. Во всех цивилизованных странах существует и общее и конституционное правосудие. Конституционное судопроизводство наиболее эффективное оно обеспечивает верховенство права. Заставляет всех ориентироваться на Конституцию».
Руслан Джусангалиев, директор Республиканского центра правовой помощи: «Когда гражданин видит, что его права нарушены и нарушены они не только действиями каких-то должностных лиц, но законами, он может написать в Конституционный суд. Конституционный суд рассматривает и говорит — этот закон, этот приказ, этот нормативно-правовой акт можно проверить и отменить, даже если это указ президента. И после отмены этого указа поставить вопрос — должностные лица действовали в соответствии с Конституцией или нет? Это высшая защита».
