2022-07-22 16:23:33
Katta kupyuralar inflyatsiya sur’atlarini o‘sishiga sabab bo‘ladimi?
Katta kupyuralar inflyatsiya sur’atlarini o‘sishiga sabab bo‘ladimi?
Joriy yil 15 iyuldan 200 ming so‘mlik banknota muomalaga kiritilishi bilan ba’zi aholi orasida ushbu holat inflyatsiyani oshirishi mumkinligi to‘g‘risida turli havotirni paydo qila boshladi. O‘ylab ko‘rganmisiz, Markaziy bank nega pullarni yangilaydi yoki katta banknotalar nima uchun kerak?
Markaziy bank o‘z maqomidan kelib chiqib respublika hududida qonuniy to‘lov vositasi sifatida pullarni muomalaga chiqarishda mutlaq huquqqa ega. Ya’ni, Markaziy bank iqtisodiyotni kerakli mahsulot va xizmatlar hajmini ishlab chiqarish uchun yetarli mablag‘ bilan ta’minlaydi
Pul kupyuralarining kattalashishi va muomalaga chiqarilishi bu pul miqdori ko‘payishini emas, balki uning tarkibiy qismi o‘zgarashini anglatadi. Misol uchun, 100 ta 2000 so‘mlik o‘rniga 1 ta 200 ming so‘mlik muomalada aylanadi. Bu esa, iqtisodiyotning turli qatlamlari uchun turli xil afzalliklarga ega:
aholi uchun katta xaridlarni amalga oshirishda qulaylik yaratadi;
banklar uchun naqd pul muomalasi (sanash, o‘rash, tashish, bankomatlarni to‘ldirish va b.) jarayonini osonlashtiradi;
naqd pulni ishlab chiqarish bilan bog‘liq barcha xarajatlarni kamaytiradi.
Odatda, inflyatsiya darajasiga ta’sir etuvchi omillar bir nechta. Masalan, iqtisodiyotda pul massasi oshishidan tashqari, aholi va tadbirkorlik sub’ektlarining yuqori inflyatsion kutilmalari va ularga asoslanib chiqargan qarorlari va hatti-harakatlari inflyatsiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Shunday qilib, agar aholi katta pullarning muomalaga kiritilishi bilan narxlar oshadi degan kutilma asosida o‘z xarid xarajatlarini keskin oshirsa, bozorda ortiqcha talab paydo bo‘ladi. Bu o‘z navbatida, yuqori talabga javob sifatida taklif sifatida tadbirkorlar tomonidan zamin yaratiladigan narx-navoni oshishiga sabab bo‘ladi
Aholining moliyaviy savodxonligi yuqori bo‘lmagan iqtisodiyotda aksariyat hollarda iste’molchilarning shov-shuvli havotirlari va yuqori inflyatsion kutilmalariga tayanib chiqargan qarorlari natijasi narxlarning ko‘tarilishini keltirib chiqaradi.
Madad Invest Bank ATB
Yuksak tarraqqiyot sari
|Telegram|Facebook|Web sayt|Instagram|
72 views13:23
M
